معماری سنتی و مدرن چه تفاوتی با هم دارند؟ ویژگی‌های معماری مدرن چیست؟ معماری سنتی چه ویژگی‌هایی دارد؟ کدام معماری بهتر است، سنتی یا مدرن؟
معماری فقط طراحی و زیبایی‌شناسی یک ساختار نیست. معماری همواره دستخوش تغییر است و متناسب با نیازهای زمان به روز می‌شود. هر منطقه‌ای با توجه به هویت فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و شرایط اقلیمی، دارای شیوه‌های خاص معماری بومی است که به عنوان معماری سنتی شناخته می‌شود. اما معماری مدرن به عنوان یک جنبش از قرن بیستم آغاز شد. در این مطلب به بررسی معماری سنتی و مدرن و تفاوت‌های این دو می‌پردازیم، با ما همراه باشید.(جهت خرید آجر فشاری کلیک کنید)

معماری سنتی چیست؟

یکی از سبک‌های معماری که در زمان‌های گذشته در همه جا رواج داشته، معماری سنتی است. تعهد جهت حفظ ارتباط و پیوند با سبک‌های قدیمی ساخت‌وساز منازل، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سبک معماری سنتی است. در معماری سنتی از وسایل و ابزارآلات پیشرفته استفاده نمی‌شده، اما خانه‌هایی که با استفاده از این سبک معماری ساخته ‌شدند، دارای ظرافت و جذابیت منحصربه فرد هستند، به گونه‌ای که معماران و طراحان نسل‌های بعد نیز از این سبک معماری الگو گرفته‌اند.

ویژگی‌های معماری سنتی:

• معماری سنتی، فرهنگ جامعه را نشان می‌دهد و نکته مهم اینکه در ایران، در این سبک معماری به نمای بیرونی خانه‌ها توجه چندانی نمی‌شد. اکثر طراحان و معماران روی طراحی داخلی خانه‌ها تمرکز می‌کردند. توجه بیش از حد معماران به جزئیات یکی از مهم‌ترین نکات در رابطه با معماری سنتی می‌باشد. مثلا اینکه در اکثر خانه‌های قدیمی درب‌های ورودی به صورت دولنگه و چوبی بوده‌ و هریک از این لنگه‌ها نیز دارای کوبه‌ای مخصوص بودند.

• معماری بومی یا سنتی نوعی معماری است که از منابع و مصالح محلی و در دسترس استفاده می‌کند. این سبک معماری کاملا با سبک زندگی مردم، ساختار اجتماعی و شرایط طبیعی منطقه پیوند دارد.

• در گذشته در معماری سنتی، خصوصا در خانه‌های افراد ثروتمند اتاق‌هایی برای فصل‌های خاص از سال طراحی می‌شد. اتاق‌های مخصوص فصل زمستان اغلب برای این که راحت‌تر گرم شوند، به صورت جمع‌وجور و با سقف‌های کوتاه طراحی می‌شدند. اما اتاق‌هایی که برای فصل تابستان طراحی می‌شد، بزرگ بودند و سقف آن‌ها نیز بلند بود.(جهت خرید بلوک دیواری کلیک کنید)

• در خانه‌های سنتی همیشه مطبخ یا آشپزخانه در پشت اتاق‌های اصلی ساخته می‌شد. تنها منبع نور مطبخ‌ سوراخ‌هایی بود که در سقف ایجاد می‌شد.

• در این سبک معماری اغلب از پنجره‌های مشبک رنگی استفاده می‌شد. به همین دلیل صبح‌ها با بالا آمدن خورشید نور از این پنجره‌ها به دیوارهایی پر از طاقچه منعکس شده و باعث زیبایی اتاق نشیمن می‌شد.

• در معماری سنتی حیاط قلب خانه‌ بود. در اطراف حیاط اتاق‌های کوچک و بزرگ قرار داشتند تا از نور، هوا و چشم‌انداز حیاط حداکثر استفاده بشود.

معماری مدرن چیست؟

معماری مدرن در اواخر قرن نوزدهم به دنبال انقلاب در فن‌آوری، مصالح ساختمانی و مهندسی و همچنین تمایل به کنار گذاشتن سبک‌های معماری سنتی رواج یافت. معماری مدرن با ساده‌سازی فرم‌ها و حذف تزئینات بی‌مورد از معماری سنتی متمایز می‌شود. معماری مدرن از گذشته فاصله می‌گیرد و سعی می‌کند از قواعد آن پیروی نکند.
این سبک داعیه آن را داشت تا با کنار گذاشتن بی‌برنامگی و مدیریت سنتی و از طریق یک نظام معماری جهانی، فرآیند معماری و طراحی ساختمان را اصلاح کند. معماری جدید با موازین عقلی، سازماندهی شده و از کارآمدترین مصالح نظیر بتن، فولاد و شیشه و آجر استفاده می‌کند.

ویژگی‌های معماری مدرن:

• همیشه قانون کلی “عملکرد، دیزاین و فرم را تعیین می‌کند” در مورد این سبک صادق است. یک ساختمان مدرن باید کاربردی بوده و شکل و ساختار آن با توجه به کارایی آن طراحی شود.
• سبک‌ معماری مدرن بسیار ساده اما پیشرفته و مدرن است. در یک ساختمان مدرن از تزئینات اضافی استفاده نمی‌شود و هیچ نوع تصویر عجیب و غریب و یا گچ‌بری‌های دور سقف در آن دیده نمی‌شود. خطوطی که در این نوع معماری اجرا می‌شوند پیچیده و با جزئیات گیج‌کننده همراه نیستند و نمایی کلی از ساختمان را به نمایش می‌گذارند. البته این بدان معنا نیست که ساختمان‌های مدرن همواره دارای زوایای ساده و چهارگوش هستند. در برخی از آن‌ها از خطوط منحنی و اشکال ارگانیک نیز استفاده می‌شود.
• در معماری مدرن امروزی، مواد و مصالح بسیاری وجود دارد که معمار می‌تواند با استفاده از آن‌ها جلوه‌های مختلفی را ایجاد کند. سازه‌هایی ساخته شده از جنس استیل و بتن، استفاده از شیشه، سفیدکاری (معمولا گچ و سیمان روی آجر) و پلان‌ها و نقشه‌های باز، از جلوه‌های بارز معماری مدرن هستند.
• فضا یکی از فاکتورهای بسیار مهم در معماری مدرن است، از این رو ساختمان‌هایی که برای تجارت یا تفریح طراحی می‌شوند، فضایی باز داشته و افراد هنگام حضور در آن با ازدحام رو به رو نخواهند شد.
• برجسته‌ترین ویژگی معماری مدرن سادگی طرح و فرم آن است. در این سبک به جای اهمیت به دکور و تجملات، به مکان و فضا تاکید شده است.
• اکثر سازه‌های معماری مدرن دارای فضای بزرگ هستند و برای استفاده بهینه از نور، از شیشه استفاده می‌شود. پنجره ساختمان‌های مدرن بسیار بزرگ تعبیه می‌شوند تا نور طبیعی خورشید وارد فضا شده و آن را روشن کند.
• نقشه اغلب خانه‌های مدرن به صورت فضای باز طراحی می‌شود که علاوه بر ایجاد فضاهای دلباز، با راهکارهای مختلف حریم خصوصی رعایت می‌شود.

تفاوت بین معماری سنتی و مدرن

1 . سازگاری با محیط زیست

معماری سنتی که به عنوان معماری بومی شناخته می‌شود، بیشتراز مصالح سازگار با محیط زیست استفاده می‌کند. اما معماری مدرن، در انتخاب مصالح کمتر به مسائل زیست ‌محیطی و شرایط اقلیمی توجه می‌کند. به طور مثال طراحی ساختمان‌های امروزی طوری است که از اولین ساعات روز که نور خورشید می‌تابد، باز هم باید از نور مصنوعی استفاده کرد، اما در ساختمان‌هایی با معماری‌ سنتی در طی روز تنها از نور طبیعی استفاده می‌شود.
البته در سال‌های اخیر با رشد تکنولوژی، توجه به تعامل انسان و محیط زیست در معماری مدرن بیشتر شده است. بسیاری از سیستم‌های نورپردازی مدرن، دارای سنسورهایی هستند که میزان نور را با توجه به روشنایی محیط تنظیم می‌کنند و از این طریق به صرفه‌جویی در مصرف انرژی کمک می‌شود.

2 . هزینه

معماری سنتی از منابع و مصالح محلی در دسترس برای پاسخگویی به نیازهای مردم استفاده می‌کند. استفاده از مصالح محلی در ساخت و ساز در نهایت باعث کاهش هزینه‌های ساختمان شده و معماری سنتی را به گزینه‌ای اقتصادی تبدیل می‌کند. اما در معماری مدرن هدف راحتی بیشتر برای ساکنان است و چنین استانداردهایی را فقط می‌توان با استفاده از ماشین‌آلات مدرن که دارای هزینه‌های اولیه قابل توجه و تقاضای انرژی بیشتری هستند، برآورده کرد.

3 . مصالح

بارزترین تفاوت معماری مدرن و معماری قدیمی، تفاوت در نوع مصالح است. در گذشته، سنگ و مشتقات آن مصالح اصلی ساختمان بودند. سازه‌ها معمولاً از موادی ساخته می‌شدند که بخشی از مواد و مصالح محل زندگی بودند. مثلا معمولاً گل، بلوک یا سنگ روی هم فشرده می‌شدند و در یک سازه به کار می‌رفتند. در حالی که معماری مدرن اغلب از سازه‌های فلزی یا بتونی و شیشه‌ای و همچنین انواع آجرها مانند آجر فشاری، آجر نما، آجر نسوز و سایر آجرها استفاده می‌کند.

4 . ظاهر

ظاهر ساختارهای قدیمی و مدرن و مقایسه آن‌ها، یکی از جنبه‌های مهم زیست‌محیطی و استفاده از فضا را نشان می‌دهد. ساختارهای قدیمی بسیار پرزرق و برق، باشکوه و در گستره‌ای افقی با فاصله‌های زیاد ساخته می‌شدند. در واقع، ساختمان‌ها به صورت پراکنده بودند. امروزه در معماری مدرن، با توجه به کمبود فضا، سعی بر جمع‌وجورتر کردن و ساخت ساختمان‌های عمودی است.

5 . فناوری

استفاده از فناوری در معماری مدرن بیشتر به چشم می‌خورد. با پیشرفت تکنولوژی، معماری مدرن به سمت مواد و مصالحی رفت که انرژی کمتری برای ساخت آن‌ها صرف می‌شود و پایدارتر هستند. در طراحی‌های مدرن امروزی از منابعی مثل انرژی خورشیدی و آب باران برای تامین انرژی استفاده می‌شود.

کدام معماری؟ سنتی یا مدرن؟

هر دو سبک معماری سنتی و مدرن، فواید و مزایای خاص خود را دارند و می‌تواند برای داشتن یک سبک زندگی سازگار با محیط‌زیست مورد استفاده قرار گیرند. اما بهتر است راه میانه را انتخاب کرد. معماری سنتی و مدرن می‌توانند با هم ترکیب شوند و بیان منحصر به فردی به ساختار بدهند.
واقعیت این است که تغییر در جوامع بشری و نیازهای انسانی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، منجر به تحولات معماری شده است. بهترین راه این است که با بهره‌گیری از تکنولوژی، از نکات مثبت و پایدار معماری سنتی و مدرن، در ساخت‌سازهای امروز بهره برد.

کلام آخر:

در این مقاله در خصوص معماری سنتی و مدرن، مزایا و تفاوت های آن مطالبی را بیان کردیم. امیدواریم از مطالعه این مطلب لذت برده باشید.
برای مطالعه مطالب بیشتر در این زمینه به وبسایت آجر سامان مراجعه فرمائید.